มูลวารนิทเทสในนามบท

[ 18 ] มูลนยะที่ 1

1. มูลยมกะ ( มูลา)

ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง ที่เป็นนาม มีอยู่, ธรรมเหล่านั้น
ทั้งหมด ชื่อว่านามมูล ใช่ไหม ?
มูลมี 9 เท่านั้น¹ ชื่อว่านามมูล, นามธรรมที่เหลือนอกนั้น
ไม่ชื่อว่านามมูล.
ก็หรือว่าธรรมเหล่าใด ชื่อว่านามมูล มีอยู่, ธรรมเหล่านั้น
ทั้งหมด เป็นนาม ใช่ไหม ?
ใช่.

2. เอกมูลยมกะ ( เอกมูลา )

ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง ที่เป็นนาม มีอยู่, ธรรมเหล่านั้น
ทั้งหมด มีมูลเป็นอันเดียวกันกับนามมูล ใช่ไหม ?
นามธรรมที่เป็นอเหตุกะ ไม่มีมูลเป็นอันเดียวกันกับนามมูล,
นามธรรมที่เป็นสเหตุกะ มีมูลเป็นอันเดียวกันกับนามมูล.

1. กุศลมูล 3, อกุศลมูล 3, อัพยากตมูล 3 รวมเป็น 9.

ก็หรือว่าธรรมเหล่าใด มีมูลเป็นอันเดียวกันกับนามมูล มีอยู่,
ธรรมเหลานั้นทั้งหมด เป็นนาม ใช่ไหม ?
รูปที่มีนามเป็นสมุฏฐาน มีมูลเป็นอันเดียวกันกับนามมูล แต่
ไม่ใช่นามมูล, นามธรรม มีมูลเป็นอันเดียวกันกับนามมูลด้วย เป็น
นามด้วย.

3. อัญญมัญญมูลยมกะ (อญฺญมญฺญมูลา)

ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง ที่มีมูลเป็นอันเดียวกันกับนามมูล มีอยู่,
ธรรมเหล่านั้นทั้งหมด ชื่อว่าเป็นมูลแก่กันและกันกับนามมูล ใช่ไหม ?
นามมูลเหล่าใดเกิดขึ้นคราวเดียวกัน นามมูลเหล่านั้น มีมูล
เป็นอันเดียวกันด้วย ชื่อว่าเป็นมูลแก่กันและกันด้วย, ธรรมที่เกิดพร้อม
กับนามมูลที่เหลือนอกนั้น มีมูลเป็นอันเดียวกันกับนามมูล แต่ไม่ชื่อว่า
เป็นมูลแก่กันและกัน.
ก็หรือว่าธรรมเหล่าใด ชื่อว่าเป็นมูลแก่กันและกันกับนามมูล
มีอยู่, ธรรมเหล่านั้นทั้งหมด เป็นนาม ใช่ไหม ?
ใช่.

[19] มูลมูลนยะที่ 2

1. มูลยมกะ (มูลมูลา)

ธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง ที่เป็นนาม มีอยู่, ธรรมเหล่านั้น
ทั้งหมด ชื่อว่ามูลที่เป็นนามมูล ใช่ไหม ?